12-10-25
ਸ਼ਾਇਰੀ
ਲੇਖਕ : ਸਵਰਾਜਬੀਰ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਚੇਤਨਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਲੁਧਿਆਣਾ
ਮੁੱਲ : 250 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ : 200
ਸੰਪਰਕ : 98152-98459
ਸਵਰਾਜਬੀਰ ਦੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦਾ ਬੌਧਿਕ ਪੱਧਰ ਡੂੰਘੇ ਅਧਿਐਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਚਾਰ ਅਧੀਨ ਸਵਰਾਜਬੀਰ ਦੀ ਪੁਸਤਕ 'ਸ਼ਾਇਰੀ' ਵਿਚਲੇ ਇਸੇ ਨਾਂਅ ਦੇ ਨਾਟਕ ਦੀ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰਾ ਪੀਰੋ ਹੈ। ਨਾਟਕ ਪੀਰੋ ਦੇ ਅੱਲੜ ਸਰੂਪ ਆਇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਬਾਪ ਨੂਰ ਮੁਹੰਮਦ, ਮਤਰੇਈ ਮਾਂ ਸ਼ਰੀਫਾਂ ਅਤੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਧਾਰਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਤੀਤ ਕਰਦੀ ਕਰਦੀ ਲੋਹੜੇ ਦੀ ਹੁਸੀਨ ਚੁਲਬਲੀ ਮੁਟਿਆਰ ਆਇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ ਨਾਲ ਭੱਜ ਜਾਣ ਦੇ ਚਰਚੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਖੁੰਢ ਚਰਚਾ ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ ਦੀ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਤੋਪ ਖਾਨੇ ਦੇ ਮੁਖੀ ਇਲਾਹੀ ਬਖਸ਼ ਦਾ ਖਾਸੋਖਾਸ ਘੋੜ ਸਵਾਰ ਹੈ ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ। ਆਇਸ਼ਾਂ ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ ਦੀ ਮੁਹੱਬਤ ਵਿਚ ਭਿੱਜ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਮੋਹ ਦੇ ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਛੱਲ ਓਦੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਆਇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ ਆਪਣੇ ਬੌਸ ਇਲਾਹੀ ਬਖਸ਼ ਦੀ ਭੇਟ ਚੜ੍ਹਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਆਇਸ਼ਾਂ ਚੂਰੋ ਚੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਬੇਵਫਾਹੀ 'ਤੇ ਮੁਹੱਬਤ ਕਰਲਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਰਹਿਮਤ ਅਲੀ ਲਈ ਇਹ ਆਮ ਵਰਤਾਰਾ ਹੈ ਪਰ ਆਇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸੰਸਾਰ ਟੁੱਟਦਾ ਹੈ, ਅੰਦਰ-ਬਾਹਰ ਟੁੱਟਦਾ ਹੈ।ਟੁੱਟ ਭੱਜ ਵਿਚੋਂ ਨਵੀਂ ਅਇਸ਼ਾਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ, 'ਕੇਹੀ ਅਗਨ ਹੈ ਚਾਰ ਚੁਫੇਰੇ, ਮੈਂ ਵੀ ਝੁੰਮਰ ਪਾਵਾਂ/ ਮੁੜ ਮੁੜ ਲਾਵਾਂ ਮਹਿਫਲ ਤਨ ਦੀ, ਨਾਲੇ ਲੋਕ ਬੁਲਾਵਾਂ/ ਦੇਹੀ ਮੇਰੀ ਨਦੀ ਤ੍ਰੇਹ ਦੀ, ਡੂੰਘੀ ਚੁੱਭੀ ਲਾਵਾਂ/ ਦੀਨ ਜਲੇ ਤੇ ਜਲੇ ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ, ਭਾਂਬੜ ਉਹ ਭਟਕਾਵਾਂ'। ਆਇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਉਠੀ ਚੀਸ ਕਰਕੇ ਚਾਹੇ-ਅਣਚਾਹੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ਼ਕੇ-ਮਜ਼ਾਜ਼ੀ ਦੀ ਮਾਰੀ ਆਇਸ਼ਾਂ ਇਸ਼ਕੇ-ਹਕੀਕੀ ਨਾਲ ਨਿਭਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।ਫਕੀਰੀ ਦੇ ਰਾਹ ਤੁਰਨ ਦੀ ਵਿਉਂਤ ਘੜਦੀ ਹੈ ਬਲਕਿ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਹੈ। ਇਲਾਹੀ ਬਖਸ਼ ਦੀ ਦੁਨਿਆਵੀ ਚਮਕ ਦਮਕ ਨਾਲ ਆਇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਲ ਰਹੀ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਦੀ ਟੱਕਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, 'ਮਹਿਲ ਤੇਰੇ ਦੇ ਉੱਚੇ ਕਿੰਗਰੇ ਡੱਕ ਡੱਕ ਮੈਨੂੰ ਰੱਖਦੇ, ਜਾਗੀ ਲਗਨ ਮਾਸ ਦੇ ਚੋਲੇ ਉਸ ਨੂੰ ਡੱਕ ਨਾ ਸਕਦੇ'। ਇਸ ਗੁਨਾਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਇਹ ਹੋਈ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਿਆਂ ਨੇ ਠੁਕਰਾਇਆ। ਨਫਰਤ ਕੀਤੀ।ਭਟਕਣੀ ਪਲਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਫਕੀਰ ਦੇ ਬੋਲ ਧੁਰ ਅੰਦਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ 'ਕਹਾਂ ਗਏ ਮੁਲਾਂ ਕਹਾਂ ਗਏ ਕਾਜ਼ੀ,ਕਹਾਂ ਗਏ ਕਟਕ ਹਜ਼ਾਰ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦਿਨ ਦੋਏ ਪਿਆਰੇ, ਹਰਦਮ ਨਾਮੁ ਸੁਮਾਲ'।ਆਇਸ਼ਾਂ ਫਕੀਰੀ ਵੱਲ ਮੁੜੀ ਤਾਂ ਨਾਟਕ ਨੇ ਵੀ ਮੋੜ ਲਿਆ।ਆਇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਫਕੀਰੀ ਨੇ ਇਲਾਹੀ ਬਖਸ਼ ਹੱਥੋਂ ਸਾਰੀ ਖੇਡ ਖੋ ਲਈ। ਮਾਮਲਾ ਗੁਲਾਬਦਾਸੀ ਸੰਪਰਦਾਇ ਦੇ ਡੇਰੇ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਆਇਸ਼ਾਂ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਦੇ ਲੜ ਲਗਦੀ ਹੈ। ਇਲਾਹੀ ਬਖਸ਼ ਅਤੇ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਵਿਚਕਾਰ ਤਕਰਾਰ ਸਿਖਰ ਤੇ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਦਰਬਾਰ ਖਾਲਸਾ ਦਾ ਪਰਵਾਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਲਾਹੀ ਬਖਸ਼ ਕੋਈ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਡੇਰਾ ਲਗਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਕਿ ਭੱਵਿਖ ਵਿਚ ਆਇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੋਈ ਮਸਲਾ ਨਾ ਬਣੇ। ਅਗਲਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਾ ਕਿ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਦਾ ਫਕੀਰੀ ਸੰਤ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲਾ ਲਿਬਾਸ ਕਿਸੇ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਦੀ ਦਿੱਖ ਵਿਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਸਤਿਸੰਗ ਦਾ ਰੰਗ ਦਰਬਾਰੀ ਰੰਗ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਲਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਪਰਦਾਇ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸੰਤ ਇਸ ਦੁਨਿਆਵੀ ਚਕਾ ਚੌਂਧ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਬਲਕਿ ਅਸ਼ੁਭ ਸ਼ਗਨ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਆਇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਰੰਡੀ ਹੋਣਾ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਅੱਗੋਂ ਉਸਦੀ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ ਕਾਰਨ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੀਆ ਸਮਝਣ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਇਸ ਲੀਲ੍ਹਾ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਲੋਚਦਾ ਹੈ ਪਰ ਆਇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿੱਦਤ ਵਿਚ ਡੁਬਦਾ ਹੈ, ਇਥੇ ਆਕੇ ਆਇਸ਼ਾਂ ਪੀਰ ਦੀ ਪੀਰੋ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, 'ਪੀਰੋ ਸਾਈਂ ਮੈਂ ਮਿਲਾ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਫਕੀਰ'। ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਦੇ ਸੰਗ ਲੱਗਗੇ ਪੀਰੋ ਸੰਪੂਰਨ ਹੋਣਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਹੈ,'ਪੀਰੋ ਪੀਆ ਪਾਇ ਕੇ ਸੁਹਾਗਿਣ ਹੋਈ'। ਹੋਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਾ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਦਾ ਲੰਗੋਟੀਆ ਯਾਰ ਸਾਧੂ ਆਤਮਾ ਰਾਮ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਦੀ ਗ਼ੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਲੈਂਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਲੰਗੋਟੀਆ ਯਾਰੀ ਦੀ ਧੌਂਸ ਜਮਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਪੀਰੋ ਤੇ ਡੋਰੇ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਦੀ ਬੁਰਿਆਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਿੱਤਰ ਦੀ ਨਿਆਮਤ ਵਿਚ ਖਿਆਮਤ ਦਾ ਮੇਹਨਾ ਦੇ ਕੇ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਉਸ ਨੂੰ ਫਿਟਕਾਰਦਾ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਵਿਚ ਟਕਰਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਮੋਹ ਵਿਚ ਢਲੀ ਪੀਰੋ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਕੋਟ ਮੁਹੰਮਦ ਖਾਂ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਮਿਲੀਭੁਗਤ ਨਾਲ ਇਲਾਹੀ ਬਖਸ਼ ਪੀਰੋ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਵਜ਼ੀਰਾਵਾਦ ਦੇ ਕਾਰਦਾਰ ਭਾਗ ਸਿੰਘ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫਕੀਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢਣ ਅਤੇ ਮੁੜ ਤੋਂ ਆਇਸ਼ਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨ ਹੋਏ। ਪੀਰੋ ਦੇ ਦੀਦਾਰ ਨੂੰ ਤਰਸ ਰਹੇ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਤੱਕ ਜਦੋਂ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਮਾਲਾ ਛੱਡ ਸਮਸ਼ੀਰ ਫੜ ਲਈ , ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲਿਆ, ਕੁਝ ਸੰਤਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾ ਦਿੱਤੀ, ਇਸ ਰਾਹ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ , ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਟੱਕਰ ਹੋਈ। ਪੀਰੋ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਡੇਰੇ ਵਿਚ ਇਲਾਹੀ ਬਖਸ਼ ਅਤੇ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਦੀ ਤਕਰਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਲਾਹੀ ਬਖਸ਼ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਪੀਰੋ ਨੂੰ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਬਜ਼ਿੱਦ ਹੈ। ਪੀਰੋ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, 'ਮੈਂ ਔਰਤ ਹਾਂ ਤੇ ਸ਼ਾਇਰਾ ਹਾਂ, ਪ੍ਰੇਮ ਹਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰੇਮ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹਾਂ' ਕਟਾਰ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਇਲਾਹੀ ਬਖਸ਼ ਦਾ ਮਨ ਤਾਂ ਪਿਘਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਗੁਲਾਬਦਾਸੀ ਡੇਰੇ ਦੇ ਕੁਝ ਟਕਸਾਲੀਆਂ ਦੀ ਰੜਕ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪੀਰੋ ਨੂੰ ਰੰਡੀ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਔਰਤ ਹੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਖਰੀ ਦਾਅ ਧੋਖਾ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਅਤੇ ਪੀਰੋ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪਾਤਰ ਪ੍ਰੇਮੀ ਈਸਨ ਰਾਹੀਂ ਕਰਵਾੳਂਦੇ ਹਨ। ਈਸਨੋ ਜ਼ਹਿਰ ਵਾਲਾ ਦੁੱਧ ਪੀਰੋ ਨੂੰ ਪਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪੀਰੋ ਨੂੰ ਨਾ ਬਚਾਅ ਸਕਣ ਦੇ ਦੁੱਖ ਵਿਚ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਬਚਿਆ ਹੋਇਆ ਦੁੱਧ ਪੀਕੇ ਪੀਰੋ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਮੌਤ ਦੇ ਰਾਹ ਪੈਂਦਾ ਹੈ । ਨਾਟਕ ਦੀ ਅੰਤਿਕਾ ਵਿਚ ਨਾਟਕਕਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਾਟਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਬਲਕਿ ਪੀਰੋ ਅਤੇ ਗੁਲਾਬ ਦਾਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਕੁਝ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਇਹ ਨਾਟਕ ਬੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਾਹਿਤਕ ਪੁੱਠ, ਰੰਗਮੰਚੀ ਜੁਗਤਾਂ, ਨਾਟਕੀ ਮੰਤਵ ਅਤੇ ਪੈੜਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
-ਨਿਰਮਲ ਜੌੜਾ
ਮੋਬਾਈਲ : 98140-78799
ਨਾ ਪੁੱਛਿਓ ਮੇਰਾ ਹਾਲ
ਲੇਖਕ: ਭਾਰਤਬੀਰ ਸਿੰਘ 'ਸੋਬਤੀ'
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ: ਚੇਤਨਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ, ਲੁਧਿਆਣਾ
ਮੁੱਲ: 300 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ: 172
ਸੰਪਰਕ : 98140-20612
ਭਾਰਤਬੀਰ ਸਿੰਘ 'ਸੋਬਤੀ' ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਕਾਲਤ ਦੇ ਬੇਹੱਦ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਭਰਪੂਰ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਇਸ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਪੁਸਤਕ 'ਨਾ ਪੁੱਛਿਓ ਮੇਰਾ ਹਾਲ' ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਪੇਸ਼ੇ ਵਿਚ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਵਾਹ ਪਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨਾਲ ਇਕਸੁਰ ਹੁੰਦਿਆਂ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਦੀਆਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪਰਤਾਂ ਦੀ ਬੜੀ ਸੂਖਮ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਰੱਖਦੇ ਹਨ:
ਦੂਹਰੇ ਚਿਹਰੇ ਇਤਨੇ ਦੇਖੇ,
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਸੋਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ,
ਸੋ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਦਾ
ਅਸਲੀ ਕਿੱਥੋਂ ਲਿਆਵਾਂ ਲੱਭ।
ਭਾਰਤਬੀਰ ਸਿੰਘ 'ਸੋਬਤੀ' ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਸਾਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਵਲੋਂ ਮਿਲਿਆ ਅਨਮੋਲ ਵਰਦਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫ਼ਿਕਰ ਅਤੇ ਤਣਾਓ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਵਿਚ ਹੈ। ਭੂਤਕਾਲ ਵਿਚ ਵਾਪਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਪਛਤਾਵਾ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਭਾਵੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਡਰ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਵਰਤਮਾਨ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਗਾੜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੀ ਮੰਝਧਾਰ ਵਿਚ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਾਰਾ ਸੁੱਖ-ਚੈਨ ਤਬਾਹ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ:
ਹਰ ਕੋਈ ਦਿਸਦਾ ਫ਼ਿਕਰ ਵਿਚ ਫਸਿਆ,
ਲੱਭੇਗਾ ਕੋਈ ਵਿਰਲਾ, ਜੋ ਨਹੀਂ ਇਸ ਵਿਚ ਧਸਿਆ
ਸੁਸਰੀ ਵਾਂਗੂੰ ਖਾ ਜਾਂਦਾ ਸਰੀਰ ਸਾਰਾ
ਤੁਰਿਆ ਫਿਰਦਾ ਬੰਦਾ ਮਾਰਾ-ਮਾਰਾ।
ਜੇਕਰ ਤੋਲ-ਤੁਕਾਂਤ ਦੀਆਂ ਗਿਣਤੀਆਂ-ਮਿਣਤੀਆਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਗਹੁ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਭਾਰਤਬੀਰ ਸਿੰਘ 'ਸੋਬਤੀ' ਦੀਆਂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਰਸ ਮਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਵਰਤੀ ਗਈ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਏਨੀ ਸਰਲ ਅਤੇ ਰੌਚਕ ਹੈ ਕਿ ਪਾਠਕ ਇਕੋ ਬੈਠਕ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਪੁਸਤਕ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਪਤਨੀ ਦੇ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣੇ ਦੀ ਦਰਦਨਾਕ ਪੀੜਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਝਲਕਦਾ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦਿਨ ਦੂਰ ਨਹੀਂ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਪਰਿਪੱਕ ਕਵੀਆਂ ਵਿਚ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
-ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਜ਼ਖ਼ਮੀ
ਸੰਪਰਕ : 98146-28027
ਇਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ
ਸ਼ਾਇਰ : ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਂਕੇ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ-ਪ੍ਰਤੀਕ ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼, ਪਟਿਆਲਾ
ਮੁੱਲ-300 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ-160
ਸੰਪਰਕ-98142-31698
ਅਮਰਜੀਤ ਕੌਂਕੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਨਜ਼ਮ ਦਾ ਜਾਣਿਆਂ ਪਹਿਚਾਣਿਆਂ ਸ਼ਾਇਰ ਤੇ ਅਦਬੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੈ। ਕੌਂਕੇ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਲਿਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਆਜ਼ਾਦ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇੰਝ ਉਸ ਦਾ ਆਪਣੀ ਸਿਰਜਣਾ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਨਾਲ਼ ਵੀ ਵਾਹ-ਵਾਸਤਾ ਪੈਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਕਈ ਦਰਜਨ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਤੋਂ ਹਿੰਦੀ ਤੇ ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਅਨੁਵਾਦ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ ਬਾਲ-ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਜੀਦਗੀ ਨਾਲ਼ ਲਿਆ ਹੈ। ਵਿਚਾਰਨਯੋਗ ਪੁਸਤਕ 'ਇਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ' ਉਸ ਦਾ ਨਿਰੋਲ ਮੌਲਿਕ ਨਜ਼ਮਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਜ਼ਮਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਦਾ ਸਵੈ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਅਵਾਮ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਥੁੜਾਂ ਵੀ ਹਨ। ਸ਼ਾਇਰ ਹਰ ਸਿਆਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਗਹੁ ਨਾਲ਼ ਵਾਚਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਮ ਵਿਚ ਉਤਾਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਰਚਨਾਵਾਂ ਇਕਹਿਰੀ ਪਰਤ ਦੀ ਥਾਂ ਬਹੁਪਰਤੀ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਠਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਲਾ ਵੇਗ ਠਹਿਰਾਓ ਨਾਲ਼ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਜ਼ਮ 'ਇੱਕ ਬਲ਼ਦੀ ਦੁਪਹਿਰ' ਵਿਚ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਗ਼ਰਕ ਗਏ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦਾ ਮਾਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਓਥੇ 'ਗਿਆਨ' ਵਰਗੀ ਨਜ਼ਮ ਵਿੱਚੋਂ ਉਸ ਦੀ ਮੁੱਠੀ 'ਚੋਂ ਕੁੱਝ ਕਿਰਨ ਵਰਗਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 'ਸਟੇਟਸ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ' ਵਿਚ ਉਹ ਮੁਹੱਬਤ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਕੋਣ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ 'ਭਾਸ਼ਾ' ਵਿਚ ਉਹ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ਼ ਹੁੰਦੇ ਅਨਰਥ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। 'ਗੁਆਚੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ' ਵਿਚ ਕੌਂਕੇ ਸਿਰਜਣਾ ਵੇਲੇ ਸ਼ਾਇਰ ਦੀਆਂ ਦੁਬਿਧਾਵਾਂ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਹਾਲਤ ਦਾ ਵਰਨਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਰ ਕੋਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਤੇ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੁਗਤ ਨਾਲ਼ ਉਪਯੋਗ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। 'ਇਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ' ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਮਾਂ ਜੇ ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਤੱਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਠੰਢੀਆਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਪਾਠਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਤੁਰਦਾ ਹੈ, ਮਾਣਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਬਦਾਬਲੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 'ਇਸ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ' ਕਿਤਾਬ ਅਸਲ ਵਿਚ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਿਚਰ ਰਹੇ ਸ਼ਾਇਰ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਦਾ ਹੀ ਪਰਤੌ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਮਾਂ ਵਿਚ ਸਾਂਭਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਨਿਸ਼ਚੇ ਹੀ ਨਜ਼ਮ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਵੇਗੀ, ਅਜਿਹਾ ਮੇਰਾ ਯਕੀਨ ਹੈ।
-ਗੁਰਦਿਆਲ ਰੌਸ਼ਨ
ਮੋਬਾਈਲ : 99884-44002
ਲੌਕਡਾਊਨ
ਲੇਖਕ : ਨਿਰਮਲ ਜੌੜਾ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਚੇਤਨਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਲੁਧਿਆਣਾ
ਮੁੱਲ : 250 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ : 95
ਸੰਪਰਕ : 98181-78799
'ਲੌਕਡਾਊਨ' ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਰਚੇਤਾ ਸਾਡੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨਾਮੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਨਿਰਮਲ ਜੌੜਾ ਜੀ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲੇਖਕ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਟਕ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਝੋਲੀ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਲੌਕਡਾਊਨ ਪੁਸਤਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਰੰਗ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਇਕ ਇਨਸਾਨ ਨੇ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਸੁੱਖ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦੇਖੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਜੀਵਨ ਜਾਂਚ ਦਾ ਸਰੂਪ ਹੈ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਲੌਕਡਾਊਨ ਦੀ ਕੈਦ ਜੋ ਕਿ ਹਰ ਇਕ ਇਨਸਾਨ ਨੇ ਹੰਢਾਈ ਹੈ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਲੌਕਡਾਊਨ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂਅ ਸੁਣ ਕੇ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਡਰ ਤੇ ਘਬਰਾਹਟ ਵਰਗੇ ਹਾਲਾਤ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਹੰਢਾਉਣਾ ਪਿਆ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਿੱਖਿਆ ਵੀ ਤੇ ਗਵਾਇਆ ਵੀ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲੌਕਡਾਊਨ ਸੰਬੰਧੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਦ ਲੌਕਡਾਊਨ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬੇਰੰਗ ਲੱਗਾ ਸੀ ਉਸ ਦਾ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਮਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਪਰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਜਦ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਰੁਝਾ ਕੇ ਲੌਕਡਾਊਨ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਜਾਚ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਬਣਾਇਆ। ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਲੇਖਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ, ਪਿੰਡ ਦੀ ਨੁਹਾਰ ਬਾਰੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਾਦੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਤੀਤ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਆਪਸ ਵਿਚ ਮਿਲ ਵਰਤਣ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਪਰ ਵਰਤਮਾਨ ਸਮੇਂ ਮਨੁੱਖ ਕੋਲ ਪੈਸਾ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ,ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ, ਤਰੱਕੀਆਂ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਕੁਦਰਤ ਤੋਂ ਵੀ ਦੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਲੇਖਕ ਨੇ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਰੋਨਾ ਨਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਇਕਦਮ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਲਾਵੇ ਵਿਚ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਕਾਫੀ ਲੋਕ ਮਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਲੇਖਕ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇ ਮਨੁੱਖ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਚੱਲੇਗਾ ਜਾਂ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਕਰੇਗਾ ਤਾਂ ਕੁਦਰਤ ਵੀ ਅੱਗੋਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇਗੀ ਬੇਸ਼ੱਕ ਕਰੋਨਾ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਲੌਕਡਾਊਨ ਵਰਗੇ ਹਾਲਾਤ ਆ ਗਏ ਸਨ ਤੇ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਕੰਮਾਂਕਾਰਾਂ, ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਨੁੱਖ ਅੰਦਰ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਦਾ ਬਲ, ਦੁੱਖ ਸੁੱਖ ਵਿਚ ਮਿਲ ਜੁਲ ਕੇ ਰਹਿਣ, ਆਪਸੀ ਮਿਲਵਰਤਨ, ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਰੁਝੇਵੇਂ ਵਿਚ ਰੱਖਣ ਜਿਹੇ ਗੁਣ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਵੀ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਆਪ ਵੀ ਲੌਕਡਾਊਨ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਰੰਗ ਮੰਚ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਰਿਹਾ। ਸੋ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਪੁਸਤਕ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮਨ ਦਾ ਸੰਤੋਖ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਬੇਸ਼ੱਕ ਇਨਸਾਨ ਅੰਦਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਗਾੜ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਲਾਲਚ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਅੰਦਰ ਲਾਲਸਾ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਸਹਿਜ ਤੇ ਸਬਰ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਮਨ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪੁਸਤਕ ਵਿਚਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪੜ੍ਹਨ ਵਿਚ ਸਰਲ ਤੇ ਸੌਖੀ ਹੈ। ਪੁਸਤਕ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਲੇਖਕ ਆਪ ਪਾਠਕ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ । ਇਸ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਦੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਲੌਕਡਾਊਨ ਦੌਰਾਨ ਖੱਟੇ ਮਿੱਠੇ ਅਨੁਭਵ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਮੇਰੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਹਰ ਇੱਕ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅੱਜ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਹਰ ਹਾਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪੁਸਤਕ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧੇਗਾ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਵੀ ਵਧੇਗੀ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਹਰ ਇਕ ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਹੈ।
-ਇੰਦਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ
ਮੋਬਾਈਲ : 98886-90280
ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਖੇੜਾ ਕਿਵੇਂ ਆਵੇ
ਲੇਖਕ: ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਝੀ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ: ਬੈਕੁੰਠ ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼, ਪਟਿਆਲਾ
ਮੁੱਲ: 490 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ : 154
ਸੰਪਰਕ : 94638-79278
'ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਖੇੜਾ ਕਿਵੇਂ ਆਵੇ' ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਝੀ ਦੁਆਰਾ ਰਚੀ ਵਾਰਤਕ ਰਚਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਮਨੁੱਖ ਵਿਚ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਅਲਾਮਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਚੁਸਤ ਚਲਾਕੀਆਂ, ਮਲੀਨ ਸੋਚ, ਈਰਖਾ, ਸਾੜਾ, ਨਫ਼ਰਤ, ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ, ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿਚ ਆ ਰਹੇ ਨਿਘਾਰ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਸਿਮਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਸੰਕੀਰਨ ਸੋਚ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਸਰੀਰਕ, ਮਾਨਸਿਕ, ਬੌਧਿਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਛੜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਇਸ ਤਣਾਓਗ੍ਰਸਤ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਕੋਈ ਰਾਹ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਲੇਖਕ ਨੇ ਅਜੋਕੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਇਸ ਤਣਾਓਗ੍ਰਸਤ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲਣ ਲਈ ਹੱਥਲੀ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ। ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਖੇੜਾ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਨੁੱਖ ਕੋਲ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਉਹ ਉਸ ਵਿਚ ਹੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਰਹਿਣ ਦੀ ਜਾਚ ਸਿੱਖ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਸਹਿਜ ਸੁਭਾਅ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੇਖਕ ਨੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ, ਭਗਤਾਂ ਅਤੇ ਭੱਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰਜੀ ਬਾਣੀ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਦੇ ਕੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਜੇਕਰ ਅਸ਼ਾਂਤ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਠਹਿਰਾਓ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਦੇ ਲਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਹੀ ਸਰਬ ਉੱਤਮ ਸਾਧਨ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਜਗਿਆਸੂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ਼ ਇਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ਼ ਡੂੰਘੀ ਸਾਂਝ ਪਾ ਲਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਮੋਹ ਪ੍ਰਬਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅੰਦਰ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਪ੍ਰਬਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਹੀ ਇਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਕਬੂਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ-
ਮਨ ਤੂੰ ਜੋਤਿ ਸਰੂਪ ਹੈ ਆਪਣਾ ਮੂਲੁ ਪਛਾਣ॥
ਮਨ ਹਰਿ ਜੀ ਤੇਰੈ ਨਾਲਿ ਹੈ
ਗੁਰਮਤੀ ਰੰਗੁ ਮਾਣ॥
ਮੂਲੁ ਪਛਾਣਹਿ ਤਾਂ ਸਹੁ ਜਾਣਹਿ
ਮਰਣ ਜੀਵਣ ਕੀ ਸੋਝੀ ਹੋਈ॥
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਏਕੋ ਜਾਣਹਿ ਤਾਂ
ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਨ ਹੋਈ॥
ਮਨ ਸਾਂਤਿ ਆਈ ਵਜੀ ਵਧਾਈ
ਤਾਂ ਹੋਆ ਪਰਵਾਣੁ॥
ਇਉ ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਮਨ ਤੂੰ
ਜੋਤਿ ਸਰੂਪੁ ਹੈ ਅਪਣਾ ਮੂਲੁ ਪਛਾਣ॥
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਲੇਖਕ ਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚੋਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਦੇ ਕੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਆਸ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਹੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਖੇੜਾ, ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ, ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਦੇ ਭਾਵ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਇਹ ਪੁਸਤਕ 'ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਖੇੜਾ ਕਿਵੇਂ ਆਵੇ' ਸਕੂਲਾਂ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ, ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰੇਕ ਇਸਤਰੀ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਲੇਖ਼ਕ ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਝੀ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਵਾਰਤਕ ਰਚਨਾ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਝੋਲ਼ੀ ਪਾਈ ਹੈ।
-ਡਾ. ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਸਕਰੌਦੀ
ਮੋਬਾਈਲ : 84276-85020
ਮੇਰੀ ਇੰਗਲੈਂਡ ਯਾਤਰਾ
ਲੇਖਕ : ਸੱਤਦੇਵ ਸ਼ਰਮਾ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ : ਨਵਰੰਗ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼, ਸਮਾਣਾ
ਮੁੱਲ : 300 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ : 126
ਸੰਪਰਕ : 94172-70305
ਸੱਤਦੇਵ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ ਜੋ ਕਿ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਰੌਚਕ ਬਿਆਨ ਹੈ। ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੱਤਦੇਵ ਸ਼ਰਮਾ ਬੜੀ ਹੀ ਸਰਲ ਤੇ ਸਧਾਰਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦੇ ਮਾਲਿਕ ਹਨ। ਸਫ਼ਰਨਾਮੇ ਦੇ ਕੁੱਲ 23 ਬੰਦ ਹਨ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਜਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਤਨ ਵਾਪਸੀ ਤੱਕ ਸ਼ਰਮਾ ਜੀ ਨੇ ਬੜੇ ਹੀ ਨਿਵੇਕਲੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵ ਬਿਆਨ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਸੱਤਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਬੜੀ ਹੀ ਸਧਾਰਨ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਬੜੇ ਹੀ ਸਧਾਰਨ ਬਿਆਨ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਘੁੰਮਦਿਆਂ ਕੀਤੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਨੂੰ ਸਰਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਉੱਪਰ ਆਉਂਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਫਿਰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਹੋਏ ਅਨੁਭਵ ਨੂੰ ਉਹ ਬੜੇ ਹੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਲਖੀ ਜਾਂ ਔਖਿਆਈ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਅਨੂੰਭਵ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਬਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਜੋ ਸੱਤਦੇਵ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਉਹ ਇਹ ਕਿ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕਾਰ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਤਿੱਥ ਤਿਉਹਾਰ ਪੂਰੀ ਰੀਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਅਰਚਨਾ ਕਰ ਕੇ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਸੱਤਦੇਵ ਸ਼ਰਮਾ ਵਲੋਂ ਬਿਆਨੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਰਹਿਣੀ-ਬਹਿਣੀ ਜ਼ਰੂਰ ਭਾਰਤ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਨਵੇਂ ਗਏ ਭਾਰਤੀਆਂ ਲਈ ਇਸ ਰਹਿਣ-ਸਹਿਣ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਵਿਚ ਕਠਿਨਤਾ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬਗਾਨੀ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਦੋਸਤਾਨਾ ਬਣਾ ਲੈਣਾ ਬੰਦੇ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੱਤਦੇਵ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਰਹਿੰਦੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਅਮੀਰੀ ਦਾ ਬਿਆਨ ਵੀ ਬੜੇ ਸਹਿਜ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਬੜੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਲੋਕ ਵੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਇਸ ਅਮੀਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੂੰਦੇ ਹਨ। ਸੱਤਦੇਵ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਅਨੁਸਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪਾਬੰਦ ਦੀ ਵੀ ਤਾਰੀਫ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਜਿਥੇ ਜਿਥੇ ਵੀ ਉਹ ਘੁੰਮੇ ਉਥੋਂ ਦੀ ਸਾਫ਼ ਸਫ਼ਾਈ, ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਯਾਤਾਯਾਤ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਪੱਖਾਂ ਤੋਂ ਸੱਤਦੇਵ ਨੇ ਇਥੋਂ ਦੇ ਹਰ ਅਨੁਭਵ ਨੂੰ ਬੜੀ ਬਾਖੂਬੀ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ ਵੀ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਮਰਿਆਦਾ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਠ-ਪੂਜਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ-ਫਰੂਟ ਇਕ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਕਵਾਲਟੀ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਖਾਣੇ ਵਿਚ ਕੋਈ ਮਿਲਾਵਟ ਨਾ ਹੋਣਾ ਇਥੋਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਖੂਬੀ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਵਲੋਂ ਸੇਕਸ਼ਪੀਅਰ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਦਾ ਅਨੋਖਾ ਅਨੁਭਵ ਬੜੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਲੇਖਕ ਵਲੋਂ ਯਾਦਗਾਰੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵੀ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਕਈ ਦਾਨੀ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵੇਰਵੇ ਵੀ ਬਿਆਨ ਕੀਤੇ ਹਨ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਲੇਖਕ ਦੇ ਆਪਣੇ ਦਿਲਚਸਪ ਅਨੁਭਵ ਜੋ ਲੇਖਕ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਫੇਰੀ ਵੇਲੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਉਪਰੋਕਤ ਪੁਸਤਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਨੁਭਵਾਂ ਦਾ ਇਕ ਸਰਲ ਸਧਾਰਨ ਅਤੇ ਸੱਚਾ ਬਿਆਨ ਹੈ।
-ਡਾ. ਜਸਬੀਰ ਕੌਰ
ਮੋਬਾਈਲ : 98721-17774
ਨਵੀਂ ਰੁੱਤ
ਕਵੀ : ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਡੀ.ਪੀ. ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼ ਐਂਡੀ ਮੀਡੀਆ ਹਾਊਸ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
ਮੁੱਲ : 199 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ : 87
ਸੰਪਰਕ : 98784-47635
ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਸਾਰਥਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਪਰਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਫਲਸਫੇ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪਹੀਆ ਨਿਰਾਸ਼ਤਾ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵਿਚ ਧਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਢਿੱਲੋਂ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਪ੍ਰੌੜ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਬੇਖੌਫ਼ ਤੇ ਲਾਲਚ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮਾਨਵੀ ਕਦਰਾਂ ਦੀ ਲੀਹ 'ਤੇ ਤੁਰਨ ਵਾਲਾ ਜਿਊੜਾ ਹੈ।
ਢਿੱਲੋਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ ਵੀ ਦੇਰੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੈਂ ਤਜਕਰਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਇਹ 1977 ਵਿਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਨੇ ਹੋਰ ਵੀ ਪੁਸਤਕਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਆਰ-ਪਾਰ 2019, ਬੰਦੇ ਦੀ ਵੁੱਕਤ ਐ ਜਿਥੇ 2021, ਅੱਖੀਂ ਡਿੱਠੇ ਪਲਾਂ ਦੀ ਗਾਥਾ 2023 ਅਤੇ ਕਲਮਾਂ ਜੋ ਸਿਰਨਾਵਾਂ ਬਣੀਆਂ 2024, ਹਥਲੀ ਕਾਵਿ-ਪੁਸਤਕ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿਚ 2024 ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਰਤ ਵਿਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਸੁਰ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਚੜ੍ਹਦੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸੰਘਰਸ਼ ਬਿਨਾਂ ਕਿਧਰੇ ਵੀ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਨਹੀਂ ਜੀਵਨ ਦਾ ਦੂਜਾ ਨਾਂਅ ਹੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਟਾਈਟਲ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਲਿਖਦਾ ਹੈ, 'ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ, ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ, ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਝੀਥਾਂ ਰਾਹੀਂ, ਅੰਦਰ ਸੁਟਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਸਫਰ ਆਰੰਭਦਾ ਹਾਂ... ਇਸ ਨਿੱਤ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰਵੀ ਸਫਰ ਬਾਰੇ ਸੂਰਜ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ। ਯਾਨਿ ਜਗਤ ਵਰਤਾਰਾ ਇਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਨੋਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਸਗੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਨੋਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਿਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮੁਕਾਮ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਸੂਰਜਾਂ ਦੀ ਤਪਸ਼ ਸਹਿਣੀ ਪਈ।
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ 34 ਸੈਲਾਨੀ ਛੰਦ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਆਓ, ਉਸ ਦੀ ਹਥਲੀ ਪੁਸਤਕ ਲਈ ਰੁੱਤ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਖੜੇ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ 50 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਰਚੀਆਂ ਗਈਆਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਰਥਿਕਤਾ ਨਵੀਂ ਨਕੋਰ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਧਰਤੀ ਓਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਰੁੱਤਾਂ ਨਵੀਆਂ ਲੈ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ ਉਵੇਂ ਧਰਤੀ ਹੈ, ਹਰ ਰੁੱਤ ਪਤਝੜ ਦੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਵੀ ਹੈ ਤੇ ਬਹਾਰ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼-ਸਹਿਜ ਵੀ ਹੈ।
ਮੈਂ ਸੜਕ 'ਤੇ ਤੁਰਦਾ ਹਾਂ
ਸੜਕ ਦੀ ਉਡਦੀ ਧੂੜ
ਮੇਰੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡੇ 'ਤੇ ਜੰਮ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
ਮੈਂ ਸੜਕ ਤੋਂ ਉੱਤਰ ਕੇ
ਇਕਲਵਾਂਝ ਮੈਨ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ
ਸੋਚਾਂ ਬਿਖਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ
ਮੈਂ ਸੋਚਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰ
ਬੋਝੇ 'ਚ ਭਰ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ...
ਮੈਂ ਖਾਲੀ ਹੱਥ ਆਪਣੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹਾਂ
ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਬੋਝਾ ਫਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਮੈਂ ਘਰ ਮਾਯੂਸ ਪਰਤਦਾ ਹਾਂ।
ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਇਕ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੀ ਹੈ ਜੋ ਚੇਤਨ ਤੇ ਚਿੰਤਨਸ਼ੀਲ ਹੈ। ਪੁਸਤਕ ਵੀ ਗੀਤ ਹਨ :
ਨਾ ਗਾ ਤੂੰ ਇਸ਼ਕ ਦੇ ਗੀਤ ਕੁੜੇ
ਇਹ ਜਗ ਹੈ ਝੂਠੀ ਪ੍ਰੀਤ ਕੁੜੇ
ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ 'ਆ ਨੀ ਜਿੰਦੇ' ਸਫ਼ਾ 62 ਆਪਣੇ ਸੰਗ ਸੰਵਾਦ ਹੈ, ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਸੰਵਾਦ ਆਪਣੇ ਸੰਗ ਨਹੀਂ ਸਮਿਆਂ ਦੀ ਬੇਕਿਰਕ ਚਾਲ ਨਾਲ ਹੈ। ਸਮਾਂ ਜੋ ਮਾੜੇ ਨੂੰ ਚਲਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਗੜੇ ਲਈ ਜੀ ਆਇਆਂ ਦੇ ਝੰਡੇ ਲਈ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਇਸ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਭਾਂਜਵਾਦੀ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਬੋਲਾਂ ਵਿਚ ਵਿਚਰਦਾ, ਸੰਭਲਦਾ ਹੈ।
ਭਾਵੇਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਓਲਡ ਹਨ ਪਰ ਗੋਲਡ ਹਨ।
-ਸੁਲੱਖਣ ਸਰਹੱਦੀ
ਮੋਬਾਈਲ : 94174-84337
ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਮਿੱਟੀ
ਲੇਖਕ : ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਚੇਤਨਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ, ਲੁਧਿਆਣਾ
ਮੁੱਲ : 350 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ : 208
ਸੰਪਰਕ : 98152-98459
ਲੇਖਕ ਪਿੰਡ ਆਲਮਵਾਲਾ ਕਲਾਂ, ਤਹਿ: ਬਾਘਾ ਪੁਰਾਣਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੋਗਾ ਦਾ ਜੰਮਪਲ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਉਹ ਬੀ.ਸੀ. ਕੈਨੇਡਾ ਦਾ ਵਸਨੀਕ ਹੈ। ਹੋਰਨਾਂ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਵਾਂਗ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਇਲਾਕੇ ਨਾਲ ਮੋਹ ਹੈ, ਤਰਸੇਵਾਂ ਹੈ, ਹੇਰਵਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਹਰ ਪੱਖੋਂ ਆਪਣੀ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਅਤੇ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਆਪਣੀਆਂ ਵਾਰਤਕਨੁਮਾ ਯਾਦਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਥਲੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ 17 ਸਿਰਲੇਖਾਂ ਹੇਠ ਆਪਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਕਲਾਤਮਿਕ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਸਿਰਜਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੀਆਂ ਸਭ ਘਟਨਾਵਾਂ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖੀਆਂ, ਹੱਡੀ ਹੰਢਾਈਆਂ, ਆਪ-ਬੀਤੀਆਂ, ਹੋਰਨਾਂ ਨਾਲ ਵਾਪਰੀਆਂ ਅੰਕਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿਚ 'ਉਦੋਂ ਅਤੇ ਹੁਣ' ਵਿਚ ਕੰਪਨ ਹੈ। ਵਾਇਬਰੇਸ਼ਨ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਸਾਧਨ ਗ੍ਰਾਮੋਫੋਨ, ਲਾਊਡ-ਸਪੀਕਰ ਸਨ, ਰੇਡੀਓ, ਟ੍ਰਾਂਜ਼ਿਸਟਰ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਕੱਚੇ-ਘਰ, ਕੱਚੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨ ਗੱਡੇ, ਰਥ, ਘੋੜੇ-ਘੋੜੀਆਂ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਊਠਾਂ, ਬੋਤਿਆਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਬੈਲਾਂ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਕੱਚੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸੁਆਣੀਆਂ ਪਾਂਡੂ ਨਾਲ ਸ਼ਿੰਗਾਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਦੋਂ ਤਰਖਾਣ, ਨਾਈ, ਝਿਊਰ, ਮਰਾਸੀ, ਮਜ੍ਹਬੀ-ਸਿੱਖ ਲਾਗੀਆਂ ਵਾਲੇ ਫ਼ਰਜ਼ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ (ਹੁਣ) ਅਸੀਂੱ ਸਭ ਕੁਝ ਵਿਕਸਿਤ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ। ਲੇਖਕ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਸੀ। 'ਬਰਾੜ' ਦੀ ਕਲਮ ਨੇ 1947 ਅਤੇ 1984 ਦੀਆਂ ਹਿਰਦੇਵੇਧਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਉਲੀਕੀਆਂ ਹਨ। 1952 ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ (ਮਰਹੂਮ) ਵੇਲੇ ਮੁਰੱਬੇਬੰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਵਿਖਾਈ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਜੰਝਾਂ ਕਿਵੇਂ ਚੜ੍ਹਦੀਆਂ ਸਨ, ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਵਿਦਾਇਗੀ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਬਿਆਨੀ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਦਾਜ ਵਿਚ ਘੋੜੀ-ਜੋੜੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਨੌਜਵਾਨ ਫੌਜ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਲੇਖਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ, ਮਿੱਤਰਾਂ-ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਨਾਂਅ ਵੀ ਦੱਸੇ ਹਨ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਨਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਲਾਂ ਵੀ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ-ਚਿੱਤਰ ਉਲੀਕੇ ਹਨ। ਗੱਲ ਕੀ ਲੇਖਕ ਜਿਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਵੀ ਫੋਕਸ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਰੇਸ਼ਾ-ਰੇਸ਼ਾ ਉਘਾੜ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਹਰ ਯਾਦ ਦੇ ਆਰੰਭ ਵਿਚ ਭਾਵਪੂਰਤ ਰਾਹਲ ਵਗਲਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਵਿਚਾਰਨਯੋਗ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਰਤਕਨੁਮਾ ਯਾਦਾਂ ਬੜੀਆਂ ਜਟਿਲ ਹਨ। ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਿਆਂ, ਪਾਠਕ ਦੀ ਉਂਗਲ ਫੜ ਕੇ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਕਿੱਧਰੋਂ ਕਿੱਧਰ ਨੂੰ ਲੈ ਜਾਵੇ। ਵਿਸ਼ਾ-ਵਸਤੂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਆਊਟ ਲਾਈਨ ਦੀ ਵਿਧੀ ਅਨੁਸਾਰ ਬਿੰਦੀਆਂ..., ਲਾ ਕੇ ਸੰਖੇਪਤਾ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਹਾਇਕ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਘੱਟ ਹੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਿਰਤਾਂਤਕ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ (ਨੈਰੇਟਿਵ ਫਰੀਕੁਐਂਸੀ) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਖਿਡਾਰੀ ਵੀ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਮੈਚਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਮੈਂਟਰੀਆਂ ਵੀ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੰਖੇਪ ਇਹ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਦਵਾਨ, ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਉਪਰੰਤ, ਲੇਖਕ ਦੀ ਸੰਖੇਪ-ਜੀਵਨੀ/ਸ਼ਬਦ ਚਿੱਤਰ ਵੀ ਉਲੀਕ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੁਸਤਕ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।
-ਡਾ. ਧਰਮ ਚੰਦ ਵਾਤਿਸ਼
ਮੋਬਾਈਲ : 88376-79186
ਉੱਠ ਪੰਜਾਬ ਸਿਆਂ
ਲੇਖਕ : ਕੈਪਟਨ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
ਅਨੁਵਾਦਕ : ਪ੍ਰੋ. ਧਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ, ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਮੰਡੀ ਗੋਬਿੰਦਗੜ੍ਹ
ਮੁੱਲ : 350 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ : 136
ਸੰਪਰਕ : 89686-05010
ਰੀਵਿਊ ਅਧੀਨ ਪੁਸਤਕ 'ਏ ਬਿਊਰੋਕਰੈਟ ਰਿਕਾਲਜ਼' ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਹੈ। ਕੈਪਟਨ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਗ੍ਰਹਿ ਤੇ ਨਿਆਂ ਸਕੱਤਰ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਾਮਲੇ-ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਤੇ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਪੰਜਾਬ ਛੋਟੇ ਉਦਯੋਗ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਰੈਵੇਨਿਊ ਤੇ ਪੁਨਰਵਾਸ ਸਹਿ ਸਕੱਤਰ, ਕੋਆਪਰੇਟਿਵ ਸਹਿ ਕਮਿਸ਼ਨਰ, ਡੀਸੀ ਮੋਗਾ, ਚੇਅਰਮੈਨ ਪੰਜਾਬ ਫਿਲਮ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਜਿਹੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਰਜ ਕਰਦਿਆਂ ਕਲਾ, ਸਾਹਿਤ ਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਲੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤੇ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਮਾਣ-ਸਨਮਾਨ ਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਹੋਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਚਾਂਸਲਰ ਡਾ. ਜ਼ੋਰਾ ਸਿੰਘ, ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ, ਸਾਬਕਾ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ, ਅਨੁਵਾਦਕ ਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਨੇ ਕਿਤਾਬ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਸੰਸਾਤਮਕ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ 15 ਚੈਪਟਰ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਅੰਤਿਕਾ ਵਜੋਂ ਲੇਖਕ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ 8 ਰੰਗੀਨ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਾਲੇ ਦੌਰ ਸਮੇਂ ਕੈਪਟਨ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਮਾਜਕ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ - ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਅਲਾਮਤ, ਗੈਂਗਸਟਰ, ਸਿਆਸਤ, ਮਾਫ਼ੀਆ ਰਾਜ ਆਦਿ ਨੂੰ ਬੇਨਕਾਬ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਦਿਨੋ ਦਿਨ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੌੜ ਤੇ ਟ੍ਰੈਵਲ ਏਜੰਟਾਂ ਦੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਆਈਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੇ ਤ੍ਰਾਸਦੀਆਂ ਵਿਚ ਇਹਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਇਸ ਮੱਤ ਦਾ ਧਾਰਨੀ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਂ ਸਦਾ ਇਕੋ ਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਬਦਲਿਆ ਸੀ ਤੇ ਹੁਣ ਵੀ ਬਦਲੇਗਾ। ਅਜਿਹੀ ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਤੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਸੋਚ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਈ ਹੈ ਇਹ ਕਿਤਾਬ! ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਮਹਾਂਵਾਕ 'ਅਗਾਹਾਂ ਕੂ ਤ੍ਰਾਂਘ' ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚੰਡ ਕਰਦੀ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਹਰ ਜੋਖਮ ਤੋਂ ਪਾਰ ਜਾਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਲਈ ਲੇਖਕ ਕੈਪਟਨ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਅਨੁਵਾਦਕ ਡਾ. ਧਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵੀ ਵਧਾਈ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹਨ।
-ਪ੍ਰੋ. ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਸਿੰਘ
ਮੋਬਾਈਲ : 94176-92015
ਅਲਬੇਲਾ
ਲੇਖਕ : ਮੱਖਣ ਭੈਣੀਵਾਲਾ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ, ਬਾਬਾ ਬਕਾਲਾ ਸਾਹਿਬ
ਮੁੱਲ : 150 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ : 112
ਸੰਪਰਕ : 98155-84170
ਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਗਾਇਕ ਮੱਖਣ ਭੈਣੀਵਾਲਾ ਦੀ ਪਲੇਠੀ ਪੁਸਤਕ 'ਅਲਬੇਲਾ' ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਰੂਬਰੂ ਹੋਈ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਅਧਿਆਪਕ ਕਿੱਤੇ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹਰ ਪੱਖ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਚੇਤ ਹੈ। ਉਹ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਆਪਣੇ ਗੀਤਾਂ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਕਹਿਣ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਲਿਖੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪ ਗਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਦੂਸਰੇ ਗਾਇਕਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਗਵਾਇਆ ਹੈ। ਮੱਖਣ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਕ ਪਾਸੇ ਨਹੀਂ ਖੜ੍ਹਿਆ। ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਬੁਰਾਈਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਵੀ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਲੇਖਣੀ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵੀ ਦੁਹਾਈ ਪਾਉਣ ਵਿਚ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟਦਾ। ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਵੀ ਇਹ ਆਪਣੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੱਖਣ ਦੀ ਇਹ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਇਸ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਉਸ ਵਿਚ ਲੱਚਰਪੁਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਹੋਛੀ ਗੱਲ ਲੇਖਣੀ ਵਿਚ ਵੇਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਵਿਚ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਬਹੁਤ ਸਾਧਾਰਨ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਉਤਰਾਅ ਚੜ੍ਹਾਅ ਵੀ ਆਏ ਪ੍ਰੰਤੂ ਆਪਣੀ ਲੇਖਣੀ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਨਹੀਂ ਡੋਲਿਆ। ਅਜਿਹੇ ਗੁਣ ਹੀ ਕਲਾਕਾਰ ਨੂੰ ਉਤਾਂਹ ਵੱਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੱਖਣ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਵਿਚ ਆਪ ਅੱਜ ਤੇ ਕੱਲ੍ਹ, ਜਵਾਨੀ, ਪੈਨਸ਼ਨਰ, ਬਚਪਨ, ਦਿਲ ਦਾ ਮਹਿਰਮ, ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦੇ, ਸਵੇਰੇ ਦੀ ਸੈਰ, ਸਤਿਕਾਰ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ, ਮੈਨੂੰ ਲੋੜ ਬੜੀ, ਫੇਸਬੁੱਕੀਏ ਯਾਰ, ਪਵਿੱਤਰ ਨਾਮ, ਮਜ਼ਦੂਰ, ਕਿਸਾਨ, ਬਾਪੂ ਜੀ ਆਦਿ ਰਚਨਾਵਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਲਖਿੱਚਵੀਆਂ ਹਨ। ਲੇਖਕ ਲਿਖਦਾ ਹੈ : 'ਬਾਪੂ ਜੀ ਸਾਡਾ ਉੱਦਮੀ ਬਾਹਲਾ, ਕੰਮ ਦੇ ਫੱਟੇ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲਾ।/ਉੱਠ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ, ਗਰਮੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਹੋਵੇ ਸਿਆਲ।
ਇਹ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ ਕਿਤੇ ਕਿਤੇ ਲੇਖਣੀ ਵਿਚ ਕਚਿਆਈ ਰੜਕਦੀ ਹੈ।
-ਡਾ. ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ (ਮੀਰਹੇੜੀ)
ਮੋਬਾਈਲ : 92105-88990
ਹਰ ਦਿਨ 24 ਘੰਟੇ ਕਿਵੇਂ ਜਿਉਈਏ
ਲੇਖਕ : ਆਰਨਲਡ ਬੇਨੇਟ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ : ਤਰਕਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ, ਬਰਨਾਲਾ
ਮੁੱਲ :160 ਰੁਪਏ, ਸਫ਼ੇ : 79
ਸੰਪਰਕ : 01679-233244
ਆਰਨਲਡ ਬੇਨੇਟ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਖਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਵਲਕਾਰ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾਵਲ, ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਨਾਟਕ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਾਚਾਰ ਪੱਤਰਾਂ ਦੇ ਲਈ 100 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੇਖ ਲਿਖੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋ ਸੈੱਲਫ਼ ਹੈਲਪ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ। 'ਹਰ ਦਿਨ ਚੌਵੀ ਘੰਟੇ ਕਿਵੇਂ ਜਿਉਈਏ' ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਚਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਖ਼ੂਬੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਐਡਵਾਂਸ 'ਚ ਬਰਬਾਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਅਗਲਾ ਸਾਲ, ਅਗਲਾ ਦਿਨ, ਅਗਲਾ ਘੰਟਾ ਤੁਹਾਡੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਇਕ ਵੀ ਪਲ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਕਰੋ । ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਤਰਕਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਵਲੋਂ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਅਨੁਰਾਧਾ ਰਾਣੀ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਰਲ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ 13 ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਲੇਖ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। 'ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਚਮਤਕਾਰ', 'ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਨਾਲੋਂ ਵਧ ਕੇ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ', 'ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਸਾਵਧਾਨੀ', 'ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ,' 'ਟੈਨਿਸ ਅਤੇ ਉਹ ਅਮਰ ਆਤਮਾ', 'ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੋ', 'ਮਨ ਨੂੰ ਵੱਸ 'ਚ ਕਰਨਾ', 'ਚਿੰਤਨਸ਼ੀਲ ਮਨੋਦਸ਼ਾ', 'ਕਲਾ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ', 'ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਵੀ ਉਦਾਸੀਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ', 'ਗੰਭੀਰ ਅਧਿਐਨ', 'ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ', 'ਆਰਨਾਲਡ ਬੇਨੇਟ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀ' ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ 'ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਸੌਂ ਕੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਮੂਰਖ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ'। ਉਹ ਲਿਖਦੇ ਹਨ 'ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦੇਵੋ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਇਕ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਦੀ ਮਿਆਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਔਸਤ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਉਦਾਹਰਨ ਚ 50 ਮਿੰਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।'
ਉਹ ਲਿਖਦੇ ਹਨ 'ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਢੰਗ ਸਾਹਿਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਦੂਜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਵੀ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖਣ, ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨ
.jpg)
.jpg)
.jpg)
