ਰਿਸਰਚ 'ਚ ਦਾਅਵਾ : ਬਿਹਾਰ 'ਚ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ 'ਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਯੂਰੇਨੀਅਮ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 23 ਨਵੰਬਰ (ਏਐਨਆਈ): ਇਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੁੱਧ ਵਿਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ (ਯੂ238) ਦੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਪੱਧਰ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਮਾਵਾਂ ਦੀ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਰਾਹੀਂ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕਈ ਸਿਹਤ ਜੋਖਮ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਏਐਨਆਈ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਏਮਜ਼ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਡਾ. ਅਸ਼ੋਕ ਸ਼ਰਮਾ, ਜੋ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਹਨ, ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ 40 ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿਚ (ਯੂ-238) ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ 70% ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਸੰਭਾਵੀ ਗੈਰ-ਕਾਰਸੀਨੋਜਨਿਕ ਸਿਹਤ ਜੋਖਮ ਦਿਸਿਆ ਹੈ। ਸਮੁੱਚੇ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਪੱਧਰ ਖਤਰੇ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੋਵਾਂ 'ਤੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਔਸਤ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਵਿਚ ਹੋਇਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਿਊਰੋਲੋਜੀਕਲ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਘਟੇ ਹੋਏ ਆਈਕਿਊ ਵਰਗੇ ਜੋਖਮ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣਾ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਡਾਕਟਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਇਹ ਬੱਚੇ ਦੇ ਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸ੍ਰੋਤ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।"
ਡਾ. ਅਸ਼ੋਕ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰੀ ਧਾਤਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਅਧਿਐਨ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। "ਅਸੀਂ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰੀ ਧਾਤਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਧੀਨ ਹਾਂ ਜੋ ਕਿ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।" ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਬੇਤਰਤੀਬ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੁਣੀਆਂ ਗਈਆਂ 40 ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿਚ ਯੂ238 ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੱਧਰ ਕਟਿਹਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਸਿਹਤ ਜੋਖਮ ਮੁਲਾਂਕਣਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸੀਮਤ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਨ। ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 70 ਫੀਸਦੀ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਤੋਂ ਗੈਰ-ਕਾਰਸੀਨੋਜਨਿਕ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਯੂਰੇਨੀਅਮ, ਇਕ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਰੇਡੀਓਐਕਟਿਵ ਤੱਤ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੱਟਾਨਾਂ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਈਨਿੰਗ, ਕੋਲਾ ਜਲਾਉਣਾ, ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਨਿਕਾਸ, ਅਤੇ ਫਾਸਫੇਟ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਾਹੀਂ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਹੋਰ ਅਧਿਐਨਾਂ ਬਾਰੇ ਡਾ. ਅਸ਼ੋਕ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਲੇਖ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਚਰਚਾ ਅਤੇ ਸਿੱਟੇ ਦੇ ਭਾਗਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਜਾਂਚ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ (ਯੂ-238) 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ; ਸਾਡੇ ਪਿਛਲੇ ਕੰਮ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁਧ ਵਿੱਚ ਆਰਸੈਨਿਕ, ਸੀਸਾ ਅਤੇ ਪਾਰਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 18 ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 151 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ 1.7 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਕੈਨੇਡਾ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ, ਫਿਨਲੈਂਡ, ਸਵੀਡਨ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਚੀਨ, ਕੋਰੀਆ, ਮੰਗੋਲੀਆ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਮੇਕਾਂਗ ਡੈਲਟਾ ਖੇਤਰ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਉੱਚ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆਈ ਆਬਾਦੀ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਲੀਨਿਕਲ ਲੱਛਣ ਲਗਾਤਾਰ ਨਹੀਂ ਦੇਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੌਜੂਦਾ ਖੋਜ ਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸੰਭਾਵੀ ਸਿਹਤ ਜੋਖਮਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਬਿਹਾਰ ਵਿਚ ਯੂ 238 ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਲੋੜ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
;
